Hơn mười năm đứng vững trên thị trường, bưởi da xanh Bến Tre đã chứng tỏ được sức hấp dẫn của mình. Tuy nhiên, trên bước đường hội nhập, bưởi da xanh còn đối mặt với nhiều thách thức.
Niềm vui thương hiệu
Ngày 30-9-2005, bưởi da xanh của HTX Bưởi da xanh xã Mỹ Thạnh An (thị xã Bến Tre) chính thức được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ KH & CN cấp chứng nhận thương hiệu, đánh dấu một bước ngoặt mới với nông dân xã này.
Ông Bùi Thiện Mỹ ở xã Mỹ Thạnh An kể: "Năm 1996, bưởi da xanh của tôi trồng trên đất Mỹ Thạnh An đã đoạt giải nhì về cây có múi tại Hội thi trái ngon do Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam tổ chức.
Giống bưởi ngon đặc biệt này có nguồn gốc tại huyện Mỏ Cày trước năm 1975, tình cờ người ta đem về trồng ở Mỹ Thạnh An, ăn thấy ngon nên bà con gìn giữ và nhân rộng ra. Ban đầu, dân Mỹ Thạnh An trồng bưởi da xanh chủ yếu để ăn hoặc làm quà cho người thân chứ chưa nghĩ chuyện mua bán, sản xuất lớn như bây giờ".
Tiếng thơm bưởi da xanh Mỹ Thạnh An lan dần sau Hội thi trái ngon năm 1996. Sau Mỹ Thạnh An, các huyện Mỏ Cày, Chợ Lách, Châu Thành… mở rộng diện tích bưởi da xanh.
Mỏ Cày "đi trước về sau", bởi giống bưởi ngon này xuất phát từ Mỏ Cày nhưng phải đến khoảng năm 2000 trên thị trường mới biết nhiều đến giống bưởi da xanh BR 99 của ông Ba Rô trồng trên đất ấp Thanh Sơn 2, xã Thanh Tân (Mỏ Cày) hoặc bưởi da xanh Hai Hoa (Chợ Lách)…
HTX Bưởi da xanh Mỹ Thạnh An hiện là thành viên của Tổ chức GAP (trồng và tiêu thụ sản phẩm chất lượng, an toàn) khu vực 6 tỉnh giáp sông Tiền. HTX hiện có 61 xã viên, canh tác 60ha bưởi da xanh phần lớn đã cho trái, sản lượng hàng năm khoảng 600 tấn và sản xuất cây giống theo phương pháp chiết cành (khoảng 10.000 cây/năm).
Trung bình mỗi công đất (1.000m²) trồng 40 cây bưởi da xanh, bưởi trồng từ năm thứ 5 đến thứ 8 là thời điểm cho trái sung nhất, từ 120-150 trái/cây. Trái bán tại vườn hiện giá 13.000đ/kg (loại từ 1,4kg trở lên). Bưởi da xanh Mỹ Thạnh An cũng đã xuất khẩu sang Đức… Theo kế hoạch đến năm 2010, diện tích trồng bưởi da xanh của HTX sẽ nâng lên 110-120ha, riêng sản xuất cây giống sẽ đạt 48.000 cây/năm.
Song, điều không may cũng đã đến với bưởi da xanh Bến Tre. Cơn bão số 9 (bão Durian) bất ngờ quét qua cuối năm 2006. Bão đi qua, hầu hết bưởi bị gãy cành, xác xơ, bông rụng trắng xóa sân vườn, phải cả năm sau những vườn bưởi này mới phục hồi… sức khỏe. Kế tiếp là thông tin vô căn cứ cho rằng ăn bưởi sẽ bị… ung thư (!). Dĩ nhiên, trái bưởi giờ đã được "giải oan".
Thách thức thời hội nhập
Theo thống kê của Sở KH-CN Bến Tre, toàn tỉnh hiện có 1.544ha bưởi da xanh trồng tập trung tại thị xã Bến Tre, các huyện Chợ Lách, Châu Thành và Mỏ Cày. Bưởi da xanh trồng trên đất cù lao Bến Tre có trọng lượng trung bình: 1.500g/trái, vị ngọt không chua (độ brix: 9,5%-12%), tỷ lệ thịt trên 55%, mùi thơm và nhiều hạt (10-30 hạt/trái).
Trên 10 năm qua, bưởi da xanh luôn có giá ổn định trên 10.000 đ/kg. Đó là những ưu điểm của bưởi da xanh. Tuy nhiên, do trình độ canh tác chưa đồng đều, nông dân trồng bưởi da xanh hiệu quả cao chưa nhiều, đa số canh tác theo tập quán cũ.
Mặt khác, việc đăng ký thương hiệu bưởi da xanh đến nay vẫn rất ít, chỉ có 4 nơi là Ba Rô (Mỏ Cày), Hai Hoa (Chợ Lách), Nông Phú Điền (phường 8, thị xã Bến Tre) và HTX Bưởi da xanh Mỹ Thạnh An.
Có lý do khiến nhà vườn chưa mạnh dạn đăng ký thương hiệu bưởi da xanh cho mình. Một người rất "mê" bưởi da xanh ở Bến Tre trăn trở, nếu đăng ký, ông không biết làm thế nào để có bưởi da xanh đồng nhất về hình thái, chất lượng, số lượng để phục vụ xuất khẩu.
Ông Trương Minh Nhựt, Giám đốc Sở KH-CN tỉnh Bến Tre tâm tư: "Việc phát triển bưởi da xanh ở tỉnh còn chậm, mang tính tự phát, manh mún. Một số yêu cầu về kỹ thuật canh tác chưa thực hiện tốt, khiến sản phẩm thiếu quy mô, thiếu ổn định để có thể mở rộng thị trường theo hướng sản xuất lớn".
Ông Nhựt cho biết thêm, qua chỉ đạo của tỉnh, Sở KH-CN Bến Tre đã xây dựng "Chương trình phát triển bưởi da xanh theo hướng trái sạch" quy mô lớn, ổn định, nhằm mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Theo đó, từ 2005 đến 2010, tỉnh đầu tư vùng trọng điểm trồng bưởi da xanh lên đến 3.500ha ở Chợ Lách (1.000ha), Châu Thành (1.000ha), Mỏ Cày (1.000ha) và thị xã Bến Tre (500ha). Bên cạnh đó, Bến Tre sẽ đẩy mạnh phát triển du lịch sinh thái.
Nguồn: http://vinanet.vn
|